Các nguyên nhân cần phải kiểm toán báo cáo tài chính trong doanh nghiệp

Kiểm toán báo cáo tài chính là một loại hình dịch vụ đặc biệt mà sản phẩm cuối cùng của nó là kết quả hoạt động của doanh nghiệp thông qua những báo cáo tài chính. Ngoài việc báo cáo này giúp làm tăng độ tin cậy các thông tin cho Nhà đầu tư, nó còn có những mục đích, vai trò và lợi ích như thế nào? Hãy cùng Học viện TACA tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây. 

I. Kiểm toán báo cáo tài chính được định nghĩa như thế nào?

Kiểm toán báo cáo tài chính là một công việc quen thuộc của các kiểm toán viên. Đây là hoạt động đánh giá các báo cáo tài chính dựa trên các thông tin, bằng chứng kiểm toán đã thu thập được nhằm mục đích kiểm tra, báo cáo về mức độ trung thực, tính chính xác, hợp lý của số liệu thể hiện trong báo cáo tài chính doanh nghiệp của các đơn vị kế toán.

Thước đo để đánh hoạt động này hiện nay được áp dụng theo hệ thống các chuẩn mực kế toán và kiểm toán.

Báo cáo tài chính doanh nghiệp là những thông tin về kinh tế, tài chính được kế toán viên trình bày dưới dạng bảng biểu nhằm giúp cho những người sử dụng chúng dễ dàng hơn trong việc đưa ra các quyết định về kinh tế.

II. Tại sao các bài báo cáo tài chính cần phải được kiểm toán?

Kiểm toán báo cáo tài chính rất quan trọng đối với các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp nên để trả lời cho câu hỏi tại sao hãy cùng tìm hiểu mục đích cũng như vai trò của công việc này sau đây:

1. Mục đích của kiểm toán báo cáo tài chính gồm có những gì?

Theo Chuẩn mực kiểm toán số 200 do Bộ Tài chính ban hành ngày 06/12/2012 kèm theo Thông tư số 214/2012/TT-BTC về mục đích của kiểm toán báo cáo tài chính như sau: 

“Mục đích của việc kiểm toán báo cáo tài chính là tăng cường độ tin cậy của người sử dụng đối với báo cáo tài chính, thông qua việc kiểm toán viên đưa ra ý kiến về việc báo cáo tài chính có được lập, trên các khía cạnh trọng yếu, phù hợp với khuôn khổ về lập và trình bày báo cáo tài chính được áp dụng hay không.

Đối với hầu hết các khuôn khổ về lập và trình bày báo cáo tài chính cho mục đích chung, kiểm toán viên phải đưa ra ý kiến về việc liệu báo cáo tài chính có được lập và trình bày trung thực và hợp lý, trên các khía cạnh trọng yếu, phù hợp với khuôn khổ về lập và trình bày báo cáo tài chính được áp dụng hay không.”

Mục đích chung của việc kiểm toán báo cáo tài chính là mang đến cái nhìn tổng quan về số tiền được ghi trên các chu trình, đối với những thông tin thu thập được thông qua khảo sát thực tế tại doanh nghiệp phải dựa trên cơ sở cam kết chung về trách nhiệm của nhà quản lý.

Xét trên phương diện tổng quát, khi công việc này hoàn thành sẽ giúp cung cấp những bằng chứng xác thực thể hiện tính trung thực và chính xác của thông tin trình bày trên bảng kê khai tài chính.

Nhìn chung, mục đích của việc kiểm toán báo cáo tài chính là cung cấp sự đảm bảo chắc chắn cho bên thứ ba, cụ thể là xác nhận về tính trung thực và hợp lý của các thông tin tài chính đã được họ được cung cấp.

2. Các vai trò của kiểm toán báo cáo tài chính mang lại là gì?

Kiểm toán báo cáo tài chính đóng vai trò quan trọng đối với doanh nghiệp cũng như góp phần tạo nên giá trị của doanh nghiệp cho các đối tượng khác như: nhà đầu tư, cổ đông, cơ quan thuế và chính người quản lý. Cụ thể như sau:

• Đối với các chủ doanh nghiệp: Đưa ra được những định hướng nhằm khắc phục sự tồn tại và nâng cao hiệu quả kinh doanh trong các kỳ báo cáo sau.
• Đối với ngân hàng và các cổ đông: Báo cáo này sẽ giúp nhà đầu tư cũng như cổ đông có một cái nhìn tổng quan hơn về:
  • Tình hình hoạt động kinh doanh của các tổ chức và doanh nghiệp.
  • Đánh giá xem số vốn đầu tư có được sử dụng một cách hiệu quả hay không?
  • Tình hình tài chính hiện tại của doanh nghiệp như thế nào? Khả năng hoàn trả và sinh lời ra sao? 
• Đối với cơ quan quản lý thuế: Vai trò của công việc này là giúp cho đơn vị có thể tính và thu thuế một cách chính xác, đầy đủ. 
• Đối với doanh nghiệp được kiểm toán: Đánh giá xem báo cáo tài chính có thực sự tuân thủ đúng các nguyên tắc và chuẩn mực kế toán hiện hành hay không.

Nhìn chung, kiểm toán báo cáo tài chính giúp tăng độ tin cậy của người đọc đối với báo cáo. Đồng thời, chỉ ra được những tồn đọng của doanh nghiệp, từ đó nhà quản lý đưa ra được  định hướng chính xác hơn để khắc phục vấn đề đó. Nhằm nâng cao cả về chất lượng nhân sự kế toán cũng như những thông tin tài chính đã được kiểm toán của doanh nghiệp.

III. Đối tượng của kiểm toán báo cáo tài chính bao gồm những ai?

Khi đề cập đến đối tượng kiểm toán tài chính sẽ có 2 nhóm cụ thể là nhóm đối tượng bắt buộc phải thực hiện kiểm toán BCTC và nhóm đối tượng của kiểm toán BCTC.

1. Những đối tượng bắt buộc phải thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính

Theo quy định của Luật số 67/011/QH12, đối tượng sau đây thuộc diện bắt buộc phải thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính:

• Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
• Tổ chức tín dụng bao gồm cả chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam.
• Tổ chức tài chính, ngân hàng và quỹ tín dụng.
• Doanh nghiệp bảo hiểm, tái bảo hiểm, môi giới bảo hiểm và các chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài.
• Doanh nghiệp mà các tổng công ty nhà nước nắm giữ từ 20% quyền biểu quyết.
• Công ty đại chúng, tổ chức phát hành và kinh doanh chứng khoán.
• Doanh nghiệp niêm yết, tổ chức phát hành chứng khoán nắm giữ 20% quyền biểu quyết trở lên.
• Doanh nghiệp nhà nước.

2. Đối tượng của kiểm toán báo cáo tài chính

Các đối tượng kiểm toán báo cáo tài chính của doanh nghiệp bao gồm:

• Bảng cân đối tài khoản.
• Bảng báo cáo tài chính được kiểm toán.
• Bảng cân đối kế toán.
• Bảng kết quả hoạt động kinh doanh được kiểm toán.
• Thư báo cáo lưu chuyển tiền tệ.
• Bản thuyết minh báo cáo tài chính đã được kiểm toán.

Trên đây là toàn bộ những chia sẻ chi tiết về kiểm toán báo cáo tài chính cũng như tầm quan trọng của công việc này đối với các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp mà Học viện TACA đã biên soạn. Hy vọng, với thông tin hữu ích trên sẽ cung cấp đến bạn đọc những kiến thức bổ ích nhất.

Tham khảo các khóa học:

• Hoàn thuế và kiểm tra quyết toán thuế
• Khoá học Tư vấn và Lập kế hoạch thuế
• Lớp Học Chuyển Giá – Thanh kiểm tra giao dịch liên kết và quan hệ liên kết