QUY TRÌNH HỢP NHẤT BÁO CÁO TÀI CHÍNH 4 BƯỚC DỄ THỰC HIỆN

QUY TRÌNH HỢP NHẤT BÁO CÁO TÀI CHÍNH 4 BƯỚC DỄ THỰC HIỆN THEO NHẤT

Báo cáo tài chính hợp nhất thường sẽ phản ánh tình hình tài chính của bên mua và bên bị mua. Thông thường bên mua sẽ nắm quyền kiểm soát của bên bị mua, sau đó 2 bên này sẽ hình thành một đơn vị báo cáo mới ở cấp độ tập đoàn.

Từ góc độ của người làm kế toán phải nắm bắt tình hình tài chính của bên mua, mà họ còn phải clear tình hình tài chính của bên mua và bên bị mua như thế nào. Đó chính là lý do báo cáo tài chính hợp nhất cho tập đoàn được hình thành. 

Thực chất, không phải lúc nào bên mua cũng sở hữu 100% cổ phần của bên bị mua, vì rất có nhiều trường hợp số cổ phần còn lại thuộc về quyền sở hữu của các cổ đông không có quyền kiểm soát. Vì vậy khi phản ánh tình hình tài chính của bên bị mua vào trong báo cáo tài chính của tập đoàn cũng cần thể hiện được, đâu là phần kiểm soát thuộc về công ty mẹ (tức bên mua) và đâu là các giá trị thuộc về các cổ đông không có quyền kiểm soát.

Từ các vấn đề trên, khi đi vào quá trình hợp nhất báo cáo tài chính, chúng ta sẽ thực hiện theo một quy trình 4 bước như sau:

QUY TRÌNH HỢP NHẤT BÁO CÁO TÀI CHÍNH ĐỒNG HOÁ

Để làm cho báo cáo có tính thống nhất, dễ hiểu, giai đoạn đồng hóa là cực kỳ quan trọng, -hoà tan sự khác nhau trong 1 thực thể hợp nhất. Như vậy: 

• Các yếu tố tài sản, nguồn vốn phải được đánh giá theo cùng 1 phương pháp. 
• Xử lý về mặt tài chính:  các khoản dự phòng, các khoản khấu hao không đc chấp nhận. 
• Xử lý về mặt kinh tế: Khấu hao tài sản cố định, đánh giá hàng tồn kho, chuyển đổi các tài khoản công ty ở nước ngoài. 

Ví dụ: Công ty F1 khi tham gia vào quá trình hợp nhất có 1 khoản dự phòng 300 trong đó 100 được lập trong năm N. Để xử lý khoản dự phòng này cần loại trừ như sau: 

• Bù trừ vào kết quả 100 đối với phần dự phòng năm N. 

• Bù trừ khoản dự trữ 200, tương ứng lập khoản dự phòng niên độ trước.

BCĐKT: Trước khi xử lý và sau khi xử lý.  

QUY TRÌNH HỢP NHẤT BÁO CÁO TÀI CHÍNH KẾT HỢP

Giai đoạn kết hợp là giai đoạn thứ 2 của quá trình hợp nhất BCTC. Giai đoạn này thể hiện bằng việc tập hợp tất cả các khoản mục BCĐKT và BCKQKD của các công ty khác nhau trong phạm vi hợp nhất,Mục tiêu của giai đoạn này là thiết lập các BCTC tiền hợp nhất để từ đó tiến hành các bút toán hợp nhất cho phép xây dựng BCTC Hợp nhất. Có thể nói đây là giai đoạn hợp cộng các khoản mục thuộc BCĐKT và BCKQKD của các công ty hợp nhất trong tập đoàn. 

Ví dụ: Cho công ty M và F. Tài sản và nguồn vốn của từng công ty như sau: 

Từ các bút toán trên ta có báo cáo tài chính tiền hợp nhất như sau: 

• Trong phạm vi hợp nhất có quan hệ mẹ con: cần thực hiện việc lấy lại tài sản, nguồn vốn.

• Trong phạm vi ngang nhau về vốn: Cần lấy tài sản và vốn theo đúng tỷ lệ sở hữu của các công ty.

LOẠI TRỪ NỘI BỘ TRONG QUY TRÌNH HỢP NHẤT BÁO CÁO TÀI CHÍNH

– Bảng tổng hợp bút toán điều chỉnh: Tổng hợp các khoản được điều chỉnh và loại trừ khi hợp nhất BCTC. Tức là nó sẽ tập hợp tất cả các bút toán mà chúng ta đã thực hiện ở các bước 1, bước 2.

– Bảng tổng hợp thứ hai là tổng hợp các chỉ tiêu hợp nhất: Tổng hợp các chỉ tiêu trên báo cáo tài chính của công ty mẹ và các công ty con trong tập đoàn đồng thời phản ánh tổng ảnh hưởng của các bút toán loại trừ và điều chỉnh khi hợp nhất.

Ví dụ; Giả sử F1 mua hàng và tồn kho 1 khoản tiền là 100. Thời gian sau, F1 lại bán cho F2 với 1 khoản tiền lad 120. F2 bán lại cho F3 là 150. Hoạt động này dẫn đến 1 khoản lãi là 30 như vậy lãi tổng là 50. Nếu sau này F4 mua lại F3 với số tiền 180, tổng lợi nhuận sẽ là 80. Ta thấy rằng quá trình này ko hề tạo ra 1 lợi ích kinh tế nào mà chỉ là lợi nhuận giả tạo. Vậy tổng lợi nhuận 80 cần được loại trừ, 

QUY TRÌNH LÊN BÁO CÁO TÀI CHÍNH HỢP NHẤT

Báo cáo tài chính hợp nhất sẽ được áp dụng biểu mẫu BCTC theo như quy định bình thường của một doanh nghiệp độc lập thôi. Ngoài ra, trong quá trình mà chúng ta hợp nhất sẽ phát sinh một số chỉ tiêu chỉ có trên báo cáo tài chính hợp nhất, còn trên BCTC riêng sẽ không có, cụ thể trên báo cáo tài chính hợp nhất sẽ cần bổ sung một số chỉ tiêu:

+ Lợi thế thương mại ghi nhận (chúng ta sẽ ghi nhận những chỉ tiêu này như một khoản mục tài sản trên bảng cân đối kế toán)

+ Lợi ích cổ đông không kiểm soát (thuộc chỉ tiêu vốn chủ sở hữu trên bảng cân đối kế toán)

+ Phần lãi hoặc lỗ trong công ty liên doanh, liên kết – PL

+ Lợi nhuận sau thuế của cổ đông của công ty mẹ. – PL

+ Lợi nhuận sau thuế của cổ đông không kiểm soát – PL

Trên đây là 4 bước để giúp bạn hiểu về quá trình hợp nhất báo cáo tài chính tập đoàn diễn ra như thế nào?

=> Xem thêm:

• 3 Phương pháp hợp nhất BCTC
• 16 Nguyên tắc hợp nhất BCTC

Khoá học hướng dẫn lập báo cáo tài chính hợp nhất tại TACA sẽ hướng dẫn bạn cách thu thập thông tin từ báo cáo tài chính của công ty mẹ, công ty con cấp 1, cấp 2…Tổng hợp không chỉ bảng cân đối và báo cáo lãi lỗ mà cả tất cả thuyết minh báo cáo tài chính. Cách đối chiếu tính phù hợp giữa số liệu báo cáo tài chính và thuyết minh báo cáo tài chính. Cách tổng hợp số liệu số dư nợ và vay nợ nội bộ, các khoản giao dịch phát sinh trong tập đoàn và tự động lập bút toán loại trừ.